Aarhus Sözleşmesi – Aarhus Convention
25 Haziran 1998’de Danimarka’nın Aarhus kentinde Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından imzaya açı- lıp 26 devlet tarafından imzalanan “Çevre Konularında Bilgiye Erişim, Karar Vermeye Halkın Katılımı ve Yargıya Başvuru Sözleşmesi” veya daha yaygın bilinen adıyla Aarhus Sözleşmesi1 , çevre hakkı ve halkın çevresel bilgiye erişimi konularında en temel uluslararası hukuk metinlerinden birisidir. 2001 yılında yürürlüğe giren bu sözleşmeye Temmuz 2016 itibariyle taraf 47 ülke (46 ülke + Avrupa Birliği) bulunuyor.
Aarhus Sözleşmesi vatandaşların çevresel duyarlılığının artmasına, kamu yönetimlerinin çevresel kararlarında daha hesap verebilir ve şeffaf olmasına, halkın çevresel kararlara katılmaya daha istekli olmasına, bunun yanında çevresel kararların çevre üzerindeki etkilerinin azalmasına çok önemli katkı sağlıyor. Ayrıca bilgilendirme sayesinde sözleşme yerel, ulusal ve sınır-aşan çevresel konularda kamusal kararlar alınırken kamu haklarının tesisini de garanti ediyor. Aarhus Sözleşmesi’nin üç temel yapı taşı şunlardır: Çevresel konu ve sorunlarda bilgiye erişim (Madde 4 ve 5), karar vermede halkın katılımı (Madde 6 – 8) ve adalete başvuru hakkı (Madde 9). Türkiye, Aarhus Sözleşmesi müzakerelerine katılmış olmasına rağmen anlaşmaya taraf olmamış ve imza atmamıştır. Aarhus Sözleşmesi bilgi/belge merkezi aynı zamanda, 1992 Rio Bildirgesi’nin 10. Maddesinin küresel, bölgesel ve ulusal düzeyde uygulanmasına dair bir veritabanı işlevi de gö- rüyor. Bu anlamda, Sözleşmenin araçları 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri için çevresel bilgiye erişim anlamında önemli bir kaynaktır.
