Su ayak izi, tükettiğimiz mal ve hizmetlerin üretimi için ihtiyaç duyulan su miktarını ölçen temel göstergelerden biridir.
Su ayak izi hem doğrudan hem de dolaylı su kullanımını mercek altına alır. Tedarik zincirinin ilk basamağından nihai tüketiciye kadar tüketilen su miktarı ve neden olunan su kirliliğini inceler. Su ayak izi, sanal su veya gömülü su kavramlarıyla benzerlik gösterir. Sanal su veya gömülü su kavramları yalnızca ürünün içerisindeki saklı suyu ifade eder.
Örneğin, bir fincan kahve için 208 litre su harcanır. Ancak bu miktar, su kullanımının yalnızca bir boyutudur. Suyun kullanıldığı yer ve zaman aralığı ile kullanılan suyun türü de son derece önemlidir.
Çok boyutlu bir gösterge olan su ayak izi, kullanılan suyun türünü (yeşil, mavi, gri), ne zaman ve nerede kullanıldığını da gösterir. Su ayak izi kısıtlı tatlı su kaynaklarının hangi amaçlarla tüketildiğini ve nasıl kirletildiğini anlamamıza yardımcı olur. Su ayak izi şu şekilde sınıflandırılır: Yeşil su ayak izi: Üretim süreçlerinde tüketilen yağmur suyu miktarını ifade eder. Özellikle tarımsal üretim, bahçe bitkileri ve orman ürünleriyle ilgili olan kavram, buharlaşan yağmur suyu ve hasat edilen ürün veya kesilen odunda saklı suyun tamamını kapsar.
Mavi su ayak izi: Bir mal veya hizmetin üretiminde tüketilen yeraltı ve yüzey su kaynaklarının miktarını ifade eder. Temel kaynakları sulu tarım, endüstriyel ve evsel su kullanımıdır.
Gri su ayak izi: Mevcut su kalitesi standartlarını sağlayabilmek için kirlilik yükünün bertaraf edilmesi ya da azaltılması amacıyla kullanılan tatlı su miktarıdır. Gri su ayak izi hesabında hem noktasal hem de dağınık kaynaklı kirlilik göz önüne alınır. Su ayak izini bir birey, süreç, ürün, sektör, şehir, su havzası, ülke ya da küresel ölçekte hesaplamak mümkündür. Ulusal su ayak izi ile bir ülkede tüketilen tüm mal ve hizmetler için gerekli tatlı su miktarı hesaplanabilir. Bu ayak izinin ülkede üretilen mal ve hizmetler için gerekli tatlı su miktarı ile kıyaslanması sonucu ülkenin sanal su ithalatçısı ya da ihracatçısı olup olmadığı belirlenir.
- 1kg. Kırmızı Et için 15,414litre
- 1kg. Tavuk için 4,325litre
- 1kg. Süt için 1,020litre
- 1kg. Peynir için 3,178litre
- 1kg. Pirinç için 2,497litre suya ihtiyaç duyulmaktadır (www.waterfootprint.org).
